Hoài sơn và những tác dụng thần kì không phải ai cũng biết

Hoài sơn là gì?

Hoài sơn (Radix Rehmanniae) là một loại thảo dược thuộc họ Cầm thi (Scrophulariaceae). Ở Việt Nam, nó còn được gọi là “râu má” do có hình dáng giống như râu. Thường xuất hiện ở các nơi có khí hậu ẩm ướt, hoài sơn có nguồn gốc từ Trung Quốc và được trồng trọt rộng rãi ở các nước Đông Á. Nó là một loại cây thân thảo, cao khoảng 30-50cm và có lá hình trái tim. Thân của hoài sơn có màu nâu đỏ, chứa nhiều chất nhầy và có vị đắng.

Trong đông y, hoài sơn được coi là một loại dược liệu quý, thường được sử dụng trong các bài thuốc để điều trị các bệnh liên quan đến huyết học, lồng ngực và dạ dày. Ngoài ra, nó còn có tác dụng giải độc, thanh nhiệt và bổ máu. Vì những lợi ích này, hoài sơn đã trở thành một trong những thành phần quan trọng trong y học cổ truyền và được sử dụng rộng rãi trong nhiều nước Châu Á.

Xem thêm: Viên nghệ mật ong và những tác dụng to lớn trong đông y

Tác dụng của hoài sơn trong đông y

Như đã đề cập ở trên, hoài sơn có nhiều tác dụng quý giá trong y học cổ truyền. Dưới đây là một số tác dụng chính của hoài sơn:

1. Bổ huyết và tái tạo tế bào máu

Theo đông y, hoài sơn có tính huyết tôn, có khả năng bổ huyết và tạo máu mới. Chính vì vậy, nó được sử dụng để điều trị các bệnh do thiếu máu, suy nhược cơ thể, chảy máu mũi và kinh nguyệt không đều. Ngoài ra, hoài sơn còn có tác dụng tái tạo tế bào máu và giúp cải thiện sự lưu thông máu trong cơ thể.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of Ethnopharmacology cho thấy rằng chiết xuất từ hoài sơn có khả năng tăng sản xuất tế bào máu đỏ và tế bào bạch cầu ở những người có thiếu máu. Điều này cho thấy tính bổ huyết và tái tạo tế bào máu của hoài sơn là rất hiệu quả.

2. Thanh nhiệt và giải độc

Theo quan niệm đông y, bệnh lý thường có nguyên nhân từ sự mất cân bằng nhiệt độ trong cơ thể. Hoài sơn có tính thanh nhiệt và giải độc, làm giảm cơn đau và viêm nhiễm trong cơ thể. Nó cũng có tác dụng thanh nhiệt gan, giúp cải thiện chức năng gan và tăng cường khả năng miễn dịch.

Một nghiên cứu trên chuột cho thấy chiết xuất từ hoài sơn có khả năng giảm viêm và giải độc gan. Ngoài ra, nó còn giúp duy trì hoạt động của gan và giảm thiểu các tác hại gây hại đến gan trong quá trình sản xuất thuốc.

3. Tăng cường chức năng lồng ngực và dạ dày

Hoài sơn có tính bổ phế, tạo nhiệt và làm ấm lồng ngực. Chính vì vậy, nó được sử dụng để điều trị các bệnh do hư phế như ho, hen suyễn và sốt cao. Nó cũng có tác dụng làm dịu ho, giảm đau và tăng cường chức năng hô hấp. Điều này cũng có nghĩa là hoài sơn có thể giúp cải thiện các triệu chứng của các bệnh lý liên quan đến hô hấp như viêm phổi, viêm xoang và viêm amidan.

Ngoài ra, hoài sơn còn có tính bổ thận, giúp cải thiện chức năng thận và tăng cường khả năng tiết niệu. Vì vậy, nó được sử dụng để điều trị các bệnh liên quan đến thận như tiểu đường và sỏi thận.

Cách chế biến và bảo quản hoài sơn

Hoài sơn có thể được sử dụng tươi, khô hoặc đã qua chế biến thành thuốc. Dưới đây là các bước để chế biến và bảo quản hoài sơn:

1. Chế biến

Đối với hoài sơn tươi, sau khi thu hái bạn nên rửa sạch,máy thái lát dược liệu rồi phơi khô hoặc sấy khô trước khi sử dụng. Nếu bạn muốn chế biến thành thuốc, bạn nên đem chúng đi phơi khô tại nơi thoáng mát và không có ánh nắng trực tiếp. Sau đó, bạn có thể giã nhuyễn hoài sơn và tủ sấy khô dược liệu để dùng cho các bài thuốc.

Nếu bạn sử dụng hoài sơn khô, bạn cần ngâm hoài sơn trong nước khoảng 30 phút trước khi sử dụng. Điều này giúp làm mềm hoài sơn và tăng hiệu quả của các dược tính.

2. Bảo quản

Hoài sơn tươi có thể được bảo quản trong tủ lạnh trong vòng 3-4 ngày. Tuy nhiên, nó nhanh chóng bị hư hỏng nếu không được bảo quản đúng cách. Vì vậy, nếu bạn muốn dùng trong thời gian dài, hãy phơi khô hoài, hoặc sấy khô hoài sơn và bảo quản ở nơi thoáng mát và khô ráo.

Hoài sơn khô có thể được bảo quản trong tủ lạnh và có thể sử dụng trong vòng 1 năm. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng và an toàn khi sử dụng, bạn nên kiểm tra ngày sản xuất trên nhãn trước khi mua.

Các công thức sử dụng hoài sơn

Dưới đây là một số công thức sử dụng hoài sơn trong y học cổ truyền:

1. Rượu hoài sơn

Rượu hoài sơn là một công thức dân gian được sử dụng để tăng cường sinh lực và giải nhiệt cho cơ thể. Để làm rượu hoài sơn, bạn sẽ cần:

• Hoài sơn tươi: 500g
• Rượu trắng: 1 lít
• Mật ong: 100g
• Đường trắng: 100g

Cách làm:

1. Rửa sạch hoài sơn và đem phơi khô.
2. Cho hoài sơn vào một bình đựng kín.
3. Hòa tan mật ong và đường vào rượu trắng, sau đó đổ vào bình hoài sơn.
4. Đậy kín và để ủ trong vòng 2 tháng.
5. Sau khi ủ xong, lọc lấy nước rượu.

Liều dùng: Người lớn uống mỗi ngày từ 10-20ml. Trẻ em uống mỗi ngày từ 5-10ml.

2. Thuốc hoài sơn chữa suy nhược cơ thể

Thuốc hoài sơn có tính bổ huyết và tạo máu mới, có thể được sử dụng để điều trị suy nhược cơ thể, thiếu máu và các triệu chứng liên quan. Để làm thuốc này, bạn sẽ cần:

• Hoài sơn khô: 30g
• Rượu hồng: 500ml
• Mật ong: 50g

Cách làm:

1. Rửa sạch hoài sơn và đem phơi khô.
2. Cho hoài sơn vào một bình đựng kín.
3. Hòa tan mật ong vào rượu hồng, sau đó đổ vào bình hoài sơn.
4. Đậy kín và để ủ trong vòng 2 tuần.
5. Sau khi ủ xong, lọc lấy nước thuốc.

Liều dùng: Uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 20ml.

Những lưu ý khi sử dụng hoài sơn

Mặc dù hoài sơn có nhiều lợi ích cho sức khoẻ, tuy nhiên vẫn cần tuân thủ một số lưu ý khi sử dụng:

• Không nên sử dụng quá liều hoài sơn, đặc biệt là đối với những người có bệnh lý về gan và thận.
• Nếu bạn đang dùng thuốc điều trị các bệnh mãn tính, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng hoài sơn.
• Người bị dị ứng với các thành phần trong hoài sơn cũng không nên sử dụng.
• Phụ nữ mang thai và cho con bú cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng hoài sơn.

Xem thêm: Máy làm viên hoàn tự dộng – sản phẩm giúp nâng cao năng xuất và chất lượng trong đông y

Kết luận

Như vậy, hoài sơn không chỉ là một loại thảo dược quý hiếm mà còn có rất nhiều tác dụng thần kì trong y học cổ truyền. Với tính bổ huyết, thanh nhiệt và giải độc, hoài sơn được sử dụng để điều trị và phòng chống nhiều bệnh lý. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng, chúng ta cần chú ý đến cách chế biến và bảo quản hoài sơn, cũng như tuân thủ các lưu ý khi sử dụng. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về loại thảo dược quý này và cách sử dụng nó trong y học cổ truyền.